ZSOŚS.440.29.2019

Na podstawie art. 104 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2018 r. poz. 2096, ze zm.), art. 12 pkt 2, art. 22 oraz art. 23 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz. U. z 2016 r. poz. 922 ze zm.), w związku z art. 100 ustawy z dnia 14 grudnia 2018 r. o ochronie danych osobowych przetwarzanych w związku z zapobieganiem i zwalczaniem przestępczości (Dz. U. z 2019 r. poz. 125), po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego w sprawie skargi Pana D. B., zam. w S., na przetwarzanie jego danych osobowych przez Głównego Inspektora Transportu Drogowego,

odmawiam uwzględnienia wniosku

Uzasadnienie

Do Urzędu Ochrony Danych Osobowych wpłynęła [...] października 2018 r. za pośrednictwem poczty elektronicznej skarga Pana D. B., zam. w S. (dalej „Skarżący”), dotycząca przetwarzania jego danych osobowych przez Głównego Inspektora Transportu Drogowego  (dalej „GITD”).

W skardze Skarżący wskazał, że otrzymał od GITD na piśmie dokument w postaci mandatu karnego, zawierający jego dane osobowe. Skarżący podniósł, że nigdy nie wyraził zgody na przetwarzanie jego danych osobowych przez GITD, a nadto że „(…) art. 129g ust. 4 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym, na podstawie którego było wydane rozporządzenie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 23 kwietnia 2013 r. w sprawie obrazów i danych utrwalonych przez Głównego Inspektora Transportu Drogowego za pomocą stacjonarnych urządzeń rejestrujących zainstalowanych w pasie drogowym dróg publicznych – utracił moc, tym samym Główny Inspektor Transportu Drogowego bez podstawy przetwarza (…) dane osobowe” Skarżącego. Skarżący nadmienił również, że nie otrzymał odpowiedzi na swoje wezwanie skierowane do GITD w przedmiocie wskazania podstawy prawnej do przetwarzania jego danych osobowych. W odpowiedzi na skargę, Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych (dalej „Prezes UODO”) wezwał Skarżącego pismem z [...] listopada 2018 r. do usunięcia jej braków formalnych poprzez:

• wskazanie adresu zamieszkania, zameldowania, pobytu albo do korespondencji,
• wskazanie kategorii danych osobowych, których dotyczy naruszenie zgłoszone w skardze,
• doprecyzowanie, podjęcia jakich działań, znajdujących podstawę w przepisach prawa, Skarżący oczekuje od Prezesa UODO.

Skarżący, w piśmie z [...] listopada 2018 r. przesłanym do Prezesa UODO tytułem usunięcia braków formalnych skargi, wskazał swój adres do korespondencji, zaznaczając, że stanowi on jednocześnie kategorię danych osobowych przetwarzanych przez GITD – zdaniem Skarżącego – bez podstawy prawnej, obok pozostałych jego danych, tj.: imienia i nazwiska, nr dowodu osobistego oraz PESEL, wskazanych w piśmie z [...] października 2018 r.

W toku postępowania wszczętego w wyniku skargi, Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych (dalej „Prezes UODO”) uzyskał wyjaśnienia odnośnie okoliczności sprawy, zapoznał się z materiałem dowodowym i dokonał następujących ustaleń.

Pismem z [...] kwietnia 2019 r., w rezultacie wszczęcia postępowania ze skargi, Prezes UODO zwrócił się do GITD o złożenie pisemnych wyjaśnień, a w szczególności o wskazanie czy, a jeżeli tak, to na jakiej podstawie prawnej, z jakiego źródła i w jakim zakresie GITD pozyskał dane osobowe Skarżącego, a także czy, a jeżeli tak, to na jakiej podstawie prawnej, w jakim celu oraz w jakim zakresie GITD przetwarza dane osobowe Skarżącego, a w szczególności dane dotyczące postępowania w sprawie oznaczonej: [...]

W odpowiedzi na pismo Prezesa UODO, GITD udzielił odpowiedzi pismem z [...] kwietnia 2019 r. (sygn. [...]), w którym wyjaśnił, że dane osobowe Skarżącego są przetwarzane przez GITD w związku z faktem popełnienia przez Skarżącego [...] maja 2018 r. wykroczenia drogowego, polegającego na przekroczeniu dozwolonej prędkości w ruchu drogowym. Wykroczenie to zostało zarejestrowane za pomocą automatycznego urządzenia rejestrującego (tzw. fotoradaru), w rezultacie czego zostały pozyskane i przetwarzane dane osobowe Skarżącego. W swoim piśmie GITD poinformował Prezesa UODO, że postępowania dotyczące zarejestrowanych wykroczeń drogowych za pomocą stacjonarnych urządzeń rejestrujących, są prowadzone na podstawie art. 54 ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (Dz. U. z 2018 r. poz. 475 ze zm.) oraz odpowiednio na podstawie przepisów ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego (Dz. U z 2018 r. poz. 1987 ze zm.). W wyniku przeprowadzonego postępowania GITD wystawił Skarżącemu mandat karny, zawierający jego dane osobowe. W ww. piśmie z [...] kwietnia 2019 r. GITD wyjaśnił także, że „W sprawach o wykroczenia ujawnione przy pomocy urządzeń rejestrujących Główny Inspektorat Transportu Drogowego przetwarza dane osobowe na podstawie art. 129a ust. 1 pkt 3 lit. b) oraz art. 129g i 129h ustawy z dnia 20 czerwca 1997 roku Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2018 r. poz. 1990 z późn. zm.).”.

Z kolei w piśmie z [...] października 2018 r. skierowanym przez GITD do Skarżącego (kopia pisma załączona jako dowód do pisma z wyjaśnieniami GITD z [...] kwietnia 2019 r.) wskazano, że „Podstawą do funkcjonowania Centrum Automatycznego Nadzoru nad Ruchem Drogowym w tym prowadzenia czynności wyjaśniających jest ustawa o transporcie drogowym (Dz. U. 2017 poz. 1260 z późn. zm.), ustawa – Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. 2017 poz. 1260 z późn. zm.), Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (Dz. U. 2018 poz. 475 z późn. zm.) oraz rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 29 czerwca 2011 roku w sprawie nadania inspektorom Inspekcji Transportu Drogowego oraz pracownikom Głównego Inspektoratu Transportu Drogowego uprawnień do nakładania grzywien w drodze mandatu karnego (Dz. U. z 2013 r., poz. 1330).”. Ponadto, w ww. piśmie do Skarżącego GITD poinformował, że „Dane przetwarzane są w celu realizacji ustawowych zadań Administratora na podstawie przepisów prawa, w szczególności: art. 50 ustawy o transporcie drogowym.”.

W takim stanie faktycznym i prawnym Prezes UODO zważył, co następuje:

Powołana wyżej ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (dalej „uodo”) stwarza prawne podstawy stosowania ochrony państwowej w sytuacjach nielegalnego przetwarzania danych osobowych obywateli przez zarówno podmioty prawa publicznego, jak i podmioty prawa prywatnego. W celu jej realizacji organ ochrony danych osobowych został wyposażony w kompetencje władcze, umożliwiające sankcjonowanie stwierdzanych nieprawidłowości w procesie przetwarzania danych osobowych. Oznacza to, iż organ ochrony danych osobowych, oceniając stan sprawy i dokonując subsumpcji, stwierdza, czy kwestionowane przetwarzanie danych osobowych znajduje oparcie choćby w jednej z przesłanek legalizujących przetwarzanie danych osobowych, wskazanej w art. 23 ust. 1 uodo i w zależności od występujących w sprawie ustaleń – albo wydaje nakaz lub zakaz, albo odmawia uwzględnienia wniosku, ewentualnie umarza postępowanie. Wydanie nakazu usunięcia uchybień w procesie przetwarzania danych osobowych następuje wówczas, gdy organ ochrony danych osobowych stwierdza naruszenie norm prawnych w zakresie przetwarzania danych osobowych.

Zgodnie z treścią art. 1 uodo, każdy ma prawo do ochrony dotyczących go danych osobowych, a przetwarzanie tych danych, w znaczeniu, o którym mowa w art. 7 pkt 2 uodo, dopuszczalne jest tylko ze względu na określone dobra, tj. dobro publiczne, dobro osoby, której dane dotyczą lub dobro osoby trzeciej i tylko w zakresie oraz trybie określonym ustawą. Mając zatem na uwadze powyższe, stosując przepisy uodo, należy za każdym razem wyważać dobra, które legły u jej podstaw.

W przedmiotowej sprawie na uwadze należy mieć treść art. 23 ust. 1 pkt 2 uodo, który stanowi, iż przetwarzanie danych jest dopuszczalne, gdy jest to niezbędne dla zrealizowania uprawnienia lub spełnienia obowiązku wynikającego z przepisu prawa. Prezes UODO podziela pogląd GITD, że podstawę prawną przetwarzania przez GITD danych osobowych osób, które naruszyły przepisy ustawy Prawo o ruchu drogowym stanowią przede wszystkim przepisy ustawy   z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2018 r. poz. 1990 ze zm.) oraz ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (Dz. U. z 2019 r. poz. 58 ze zm.). Zgodnie z art. 129g ust. 1 ustawy Prawo o ruchu drogowym do zadań Inspekcji Transportu Drogowego należy ujawnianie za pomocą stacjonarnych urządzeń rejestrujących zainstalowanych w pasie drogowym dróg publicznych naruszeń przepisów ruchu drogowego polegających, między innymi, na przekraczaniu dopuszczalnej prędkości. Ponadto, wykonując zadania, o których wyżej mowa, zgodnie z treścią art. 129g ust. 2 pkt 1 i 2 ustawy Prawo o ruchu drogowym, Inspekcja Transportu Drogowego:

• rejestruje obrazy naruszeń przepisów ruchu drogowego i przetwarza do celów określonych w niniejszej ustawie obraz pojazdu, którym naruszono przepisy ruchu drogowego, oraz wizerunek kierującego pojazdem, jeżeli został on zarejestrowany oraz dane obejmujące numer rejestracyjny pojazdu, którym naruszono przepisy, datę, czas oraz określenie miejsca popełnienia naruszenia, rodzaj naruszenia, dane właściciela lub posiadacza pojazdu lub kierującego pojazdem oraz numer identyfikacyjny urządzenia rejestrującego,
• w postępowaniach w sprawach o wykroczenia, o których mowa w ust. 1, prowadzi czynności wyjaśniające, kieruje do sądu wnioski o ukaranie, oskarża przed sądem oraz wnosi środki odwoławcze – w trybie i zakresie określonych w ustawie z dnia 24 sierpnia 2001 r. – Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (Dz. U. z 2018 r. poz. 475, 1039, 1387, 1467 i 1481).

Podstawę do przetwarzania danych osobowych Skarżącego przez GITD stanowi również art. 55a ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (Dz. U. z 2019 r. poz. 58 ze zm.). Zgodnie z jego treścią, „W zakresie niezbędnym do realizacji zadań określonych w ustawie oraz w przepisach odrębnych Inspekcja przetwarza dane osobowe (…)”. Ponadto, GITD jest upoważniony do przetwarzania ww. danych na podstawie rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 29 czerwca 2011 r. w sprawie nadania inspektorom Inspekcji Transportu Drogowego oraz pracownikom Głównego Inspektoratu Transportu Drogowego uprawnień do nakładania grzywien w drodze mandatu karnego, stanowiącego wykonawczy akt prawny do ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. – Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (Dz. U. z 2018 r. poz. 475, 1039, 1387, 1467 i 1481).

Z brzmienia wyżej powołanych przepisów wynika, że nie dość, iż GITD jest ustawowo uprawniony do przetwarzania danych osobowych właściciela lub posiadacza pojazdu, którym dokonano naruszenia przepisów ruchu drogowego w postaci przekroczenia dozwolonej prędkości, to nie jest do tego wymagana zgoda ww. osób ze względu na fakt, że przetwarzanie to mieści się w zakresie zadań i kompetencji GITD określonych ustawą.

Odnosząc się do zarzutu Skarżącego, jakoby GITD nie miał prawa do przetwarzania jego danych osobowych z uwagi na utratę mocy obowiązującej art. 129g ust. 4 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2018 r. poz. 1990 ze zm.), należy stwierdzić, że jest on niezasadny. Przepis ten stanowił jedynie delegację ustawową do wydania rozporządzenia Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 23 kwietnia 2013 r. w sprawie obrazów i danych utrwalonych przez Głównego Inspektora Transportu Drogowego za pomocą stacjonarnych urządzeń rejestrujących zainstalowanych w pasie drogowym dróg publicznych, jednak ani on ani wydane na jego mocy rozporządzenie nie stanowiły zasadniczej podstawy prawnej do nakładania grzywien w drodze mandatu karnego ani do przetwarzania w związku z tym danych osobowych. Przepisy wspomnianego rozporządzenia określały jedynie sposób, tryb oraz warunki techniczne gromadzenia, przetwarzania, udostępniania i usuwania przez GITD utrwalonych obrazów i danych w sprawach naruszeń przepisów ruchu drogowego, nie stanowiąc podstawy uprawnień GITD w tym zakresie. Podstawę tę stanowią natomiast pozostałe, wyżej powołane w uzasadnieniu niniejszej decyzji przepisy ustawowe.

Należy także wskazać, że okoliczność nieotrzymania przez Skarżącego – wedle jego oświadczenia – odpowiedzi od GITD na zapytania skierowane przez niego w kwestii przetwarzania danych osobowych nie zmienia faktu, iż GITD udzielił odpowiedzi Skarżącemu dwukrotnie, kierując do niego pisma z [...] października 2018 r. i z [...] listopada 2018 r. Fakt ten GITD potwierdził dołączając do swoich wyjaśnień kopie ww. pism.

Mając powyższe na względzie i uznając słuszność wyjaśnień złożonych przez GITD, należy stwierdzić, że organ ten legitymuje się podstawą prawną do przetwarzania danych osobowych Skarżącego.

W tym stanie faktycznym i prawnym Prezes UODO rozstrzygnął, jak w sentencji.

Zgodnie z art. 9 ust. 2 ustawy z dnia 14 grudnia 2018 r. o ochronie danych osobowych przetwarzanych w związku z zapobieganiem i zwalczaniem przestępczości (Dz. U. z 2019 r. poz. 125), stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na decyzję do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, w terminie 30 dni od dnia doręczenia jej stronie. Skargę wnosi się za pośrednictwem Prezesa Urzędu (adres: ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa). Wpis od skargi wynosi 200 złotych. Strona ma prawo ubiegania się o prawo pomocy, w tym zwolnienie od kosztów sądowych.